Boya, yapı sektörünün en temel ve en görünür uygulamalarından biridir. Duvarlara, tavanlara, dış cephelere estetik bir kimlik kazandırmasının yanında, yüzeyleri dış etkenlere karşı da koruyan boya, hem dekoratif hem fonksiyonel bir kaplama malzemesidir. Renklerin psikolojik etkisinden tutun da uygulama tekniklerine kadar birçok detayı içinde barındıran boya işleri, profesyonellik gerektiren bir sanattır. Bu yazıda boya uygulamalarının çeşitlerinden, tekniklerinden ve dikkat edilmesi gereken püf noktalarından bahsedeceğiz.
Boya türü, uygulanacağı yüzeye, ortama ve kullanım amacına göre seçilmelidir. En sık kullanılan boya türleri şunlardır:
Kokusuz, hızlı kuruyan, mat ve yarı mat seçenekleri bulunan bu boya türü, iç mekanlarda en çok tercih edilen boyadır. Duvar nefes alır ve zamanla dökülme yapmaz.
Su itici özelliği sayesinde özellikle mutfak ve banyo gibi nemli ortamlarda tercih edilir. Silinebilir yüzeyi ile lekelere karşı dayanıklıdır.
Parlak, yarı parlak ve mat çeşitleri olan yağlı boyalar genellikle kapı, pencere, süpürgelik gibi ahşap veya metal yüzeylerde kullanılır.
Dış cephelerde kullanılır. UV ışınlarına ve hava koşullarına karşı dayanıklıdır. Renk solması yapmaz.
Zemin kaplamalarında, fabrika ve otoparklarda kullanılır. Sert, dayanıklı ve kimyasal maddelere karşı dirençlidir.
Boya işi sadece fırçayla sürmekten ibaret değildir. Kaliteli bir sonuç için şu aşamalar dikkatle uygulanmalıdır:
Duvarın çatlakları, delikleri alçı ile kapatılır. Gerekirse eski boya kazınır. Yüzey temiz, kuru ve düzgün olmalıdır.
Astar boya yüzeye ön hazırlık sağlar, boya sarfiyatını azaltır ve renk eşitliği sağlar.
Astar sonrası pürüzler zımparalanır, tozlar alınır.
Genellikle 2 kat uygulanır. Katlar arasında en az 4-6 saat beklenmelidir. Fırça, rulo ya da püskürtme ile yapılabilir.
Renk seçimi, mekânın havasını değiştiren en önemli unsurdur. Renkler insan psikolojisini etkiler, ortamda enerji ya da huzur yaratır. Örneğin;
Mavi: Huzur ve sakinlik verir.
Beyaz: Temizlik ve ferahlık hissi uyandırır.
Yeşil: Doğallık ve tazelik katar.
Sarı: Enerjik ve neşelidir.
Gri: Modern ve şık bir görünüm sunar.
Küçük odalarda açık renkler tercih edilerek mekân olduğundan daha geniş gösterilebilir.
Boya uygulaması basit gibi görünse de profesyonelce yapılmadığında akma, kabarma, fırça izi gibi problemlerle karşılaşmak mümkündür. Deneyimli boya ustaları:
Duvarı iyi analiz eder,
Uygun malzeme ve teknikleri seçer,
Zamanında ve temiz iş teslimi yapar,
Mekânı koruyarak boyar (mobilya örtüsü, maskeleme bandı kullanımı vs.).
Bu nedenle kaliteli boya malzemesi kadar profesyonel işçilik de önemlidir.
İç cephe boyaları, estetik ve silinebilirlik öncelikli ürünlerdir. Güneşle ya da yağmurla doğrudan temas etmezler.
Dış cephe boyaları ise:
Suya,
Güneşe,
Soğuğa ve sıcağa dayanıklı olmak zorundadır.
Bu nedenle dış cephe boyalarında akrilik, silikonlu ya da mineral içerikli ürünler tercih edilir.
Nemli yüzeye boya yapmak
Astar atmadan boya uygulamak
Yetersiz kuruma süresi bırakmak
Yanlış rulo ya da fırça seçmek
Katlar arasında zımpara yapmamak
Bu hatalar boya sonrası duvarın dalgalı görünmesine, kabarmasına ya da çabuk kirlenmesine neden olur.
Doğru boya ustasını seçmek için aşağıdaki kriterlere dikkat etmek gerekir:
Tecrübe ve referanslar
Daha önce yaptığı işlerin örnekleri
Temiz ve dikkatli çalışma prensibi
Malzeme bilgisi
Zamanında teslim
Ayrıca usta ile önceden renk, tür, miktar ve fiyat konularında net bir plan yapılmalıdır.
Maliyet hesaplanırken;
Kullanılacak boya türü,
Uygulama alanı m²’si,
Kat sayısı,
Gerekli işçilik süresi
gibi unsurlar göz önünde bulundurulur. Ortalama olarak 1 m² iç cephe boyası için 1-1.5 TL boya gideri, 10-20 TL işçilik gideri olur.
Boya uygulandıktan sonra ortam 24-48 saat iyi havalandırılmalıdır. İlk bir hafta duvara sert temastan kaçınılmalı, temizlik yapılacaksa sadece hafif nemli bezle silinmelidir. Boya türüne göre temizlik ürünleri seçilmelidir.
Yeni nesil su bazlı boyalar çevreye daha az zarar verir. Kurşun, solvent gibi zararlı kimyasallar içermez. Geri dönüştürülebilir ambalajlar kullanılır. Ayrıca boya artıklarının lavaboya değil, atık toplama merkezlerine bırakılması çevre sağlığı açısından önemlidir.
Boya, yapıların iç ve dış yüzeylerinde estetik dokunuşlar yapmanın ve mekanın havasını değiştirmenin en hızlı ve ekonomik yoludur. Uygulama öncesi hazırlık, kaliteli boya seçimi ve uzman usta desteği ile uzun ömürlü ve şık sonuçlar elde edilir. Renklerin gücünü arkanıza alarak yaşam alanlarınızı yenileyebilir, daha ferah ve modern bir ortam yaratabilirsiniz.
